Werniksy i media malarskie 

Media malarskie

Media malarskie to preparaty, które po dodaniu do farb zmieniają ich właściwości. Mają wpływ na płynność farb, szybkość schnięcia, fakturę i połysk. Najczęściej używanymi mediami są: olej lniany, sekatywa, terpentyna, olej żywiczny, werniks. Każdy z nich stosuje się w celu uzyskania unikalnego efektu. Terpentyna rozpuszcza tłuszcze, parafiny, żywice i inne substancje organiczne. Olej lniany rozrzedza farby i wyrównuje połysk. Sekatywa przyspiesza wysychanie farb, dodana w większej ilości sprzyja matowieniu barwy. Olejek żywiczny przyspiesza proces schnięcia, zwiększa połysk i zmniejsza lepkość farby; powoduje równomierne wysychanie warstw malarskich.

Werniksy

Werniks to szlachetny lakier wykorzystywany w malarstwie artystycznym. Najprostsza formuła werniksu, to roztwór żywicy (naturalnej lub syntetycznej) w rozpuszczalniku. W zależności od przeznaczenia, skład werniksu jest wzbogacany o specyficznie składniki.

W technikach olejnych i temperowych werniks stosuje się na cztery podstawowe sposoby:

• pośredni lub izolacyjny - ma za zadanie oddzielić od siebie warstwy obrazu,
• retuszerski - umożliwia kontrolę wchłaniania medium,
• końcowy - zabezpiecza gotowy obraz, pogłębia tony, nadaje połysk,
• jako dodatek do farb (medium) - przyspiesza wysychanie, utrwala obraz i ułatwia stosowanie niektórych efektów i technik (sfumato, laserunek).

Zróżnicowanie składu i konsystencji werniksu w zależności od celu zastosowania daje optymalne efekty. Z zasady werniksy powinny wysychać stosunkowo szybko, przy tym nie rozpuszczać warstw farby. Rozpuszczalniki stosowane w werniksach na bazie żywic naturalnych, to najczęściej olej terpentynowy, toluen, etanol. Najpopularniejsze żywice naturalne, to damara i mastyks. Niezbyt twarde i łatwo rozpuszczalne (np. w oleju w oleju terpentynowym), a przy tym stosunkowo tanie. W technikach konserwatorskich stosuje się żywice kopale, np. bursztyn. Skład werniksów na bazie żywic syntetycznych pozostaje zazwyczaj tajemnicą producenta.