Mączki marmurowe 

Zastosowanie

Mączki marmurowe znajdują szerokie zastosowanie w pracach konserwatorskich, sztukatorskich i malarskich. Idealnie nadają się do tworzenia imitacji marmuru. Stosowane są jako składnik kitów do wypełnień ubytków w marmurach i piaskowcach. Zaletą maczek jest to, że łączą się zarówno z żywicami epoksydowymi, jak i klejami naturalnymi (np. z klejem skórnym) o zwiększonym stężeniu. Mączka nie zmienia objętości niezależnie od stosowanego spoiwa. Zaprawy i kity zawierające mączkę marmurową wykazują bardzo dużą wytrzymałość na ściskanie oraz większą nasiąkliwość w porównaniu z zaprawami cementowymi. Mączki marmurowe używane są również przez artystów malarzy do fakturowania powierzchni płótna i strukturyzacji farb.

Techniki konserwatorskie

Kity lub masy sztucznego kamienia otrzymywane są ze zmielonego kamienia naturalnego. W konserwacji ważne jest dobranie odpowiedniej struktury i zabarwienia mączki oraz spoiwa spełniającego zadane wymagania. Rodzaj lepiszcza do kitowania dobiera się biorąc pod uwagę rodzaj kamienia, jego wytrzymałość mechaniczną i warunki zewnętrzne, w których zabytek się znajduje. Spoiwo powinno spełniać kryterium odwracalności. Masy z mączek marmurowych wykazują się znacznym podobieństwem strukturalnym i kolorystycznym do kamieni oryginalnych. Bardzo ważne jest indywidualne podejście do zabezpieczanego obiektu, by dokonać prawidłowego wyboru rodzaju mączki i spoiwa przeznaczonego do konkretnej realizacji konserwatorskiej w zabytku.

Kitowanie, czy taszlowanie?

Pytanie, na które trzeba znaleźć odpowiedź podczas planowania zadań konserwatorskich w kamieniu. Niezależnie od wybranej metody, trudno będzie się obejść bez mączki marmurowej. Brakujące fragmenty w zabytkach kamiennych najczęściej uzupełnia się dwiema metodami: taszlowania (wstawki) lub kitowania (plombowania). Taszlowanie polega na wycięciu odpowiedniego geometrycznego gniazda w kamieniu autentyku. Ma ono za zadanie utrzymać brakujące części odnawianego obiektu. Z użyciem kleju o określonych parametrach, wstawia się właściwie opracowany i podrzeźbiony fragment kamienia. Metoda trudna i dość kłopotliwa, gdyż wykuwanie gniazda w celu zamontowania wstawki powiększa zniszczenie autentycznego obiektu. Przy większych rekonstrukcjach stosowana jest w dalszym ciągu, jednak mniejsze ubytki z powodzeniem uzupełnia się kitami na bazie mączek kamiennych. Metoda kitowania przy użyciu mączek marmurowych w dużym stopniu wyparła taszlowanie, choć i w niej kit znajduje zastosowanie przy zespalaniu kamiennych taszli z oryginalem.

Przykład zastosowania połączonych technik taszlowania i kitowania

Metody te zastosowano przy konserwacji posagu bogini Kybele ze zbiorów Muzeum Narodowego w Warszawie. Po wykonaniu w marmurze rekonstrukcji brakującego prawego kolana postaci, wklejono je w istniejące gniazdo przy pomocy żywicy epoksydowej, a spoiny i pozostałe ubytki obiektu uzupełniono kitem na bazie Paraloidu z mączką marmurową zabarwioną odpowiednio do materiału oryginalnego rzeźby. W celu poprawy estetycznego wyglądu posagu, kitem o takim samym składzie zamaskowano otwory techniczne powstałe przy wcześniejszych pracach konserwatorskich.